پس از قطعی گسترده اینترنت و مسدود شدن بسیاری از پلتفرمهای بینالمللی، به خصوص شبکه اجتماعی اینستاگرام و پیامرسان واتس اپ، عملاً بخش قابل توجهی از ارتباطات آنلاین مردم دچار مشکل شد. این تجربه هر چند در سال ۹۸ هم به وقوع پیوسته بود، اما دو تفاوت عمده داشت. اول اینکه شبکه داخلی و پلتفرمهای ایرانی یا در سطحی نبودند که بتوانند جای خالی اپهای خارجی را پر کنند و هم اینکه مدت زمان این انسدادها بسیار محدودتر و کمتر بود و خیلی زود، به حالت عادی بازگشت. اما در روزهای اخیر و به دلیل از دسترس خارج شدن بسیاری از اپلیکیشنهای خارجی، و البته قویتر شدن و استانداردتر شدن پلتفرمهای داخلی، بسیاری را به این فکر انداخته که حال، جایگزینهای مناسبی برای پلتفرمهای خارجی وجود دارد.
ایتا و تبلیغ در آن
نکته مهم دیگر، گستردگی و پراکندگی پلتفرمهای ارتباطی داخلی است. فقط در حوزه پیامرسانی، حداقل ۱۳ برنامه مختلف ایرانی وجود دارد و وقتی قرار باشد از امکان پیامرسانی داخلی استفاده شود، میبایست یک یا دو اپلیکیشن، که بیشتر مورد اقبال هستند و امکانات و امنیت بالاتری دارند، مشخص و توسط کاربران نصب و مورد بهرهبرداری قرار بگیرند.
این گزارش قرار است به صورت جزییتری قابلیتها و امکانات پرطرفدارترین پیامرسانهای داخلی را برشمارد و با نگاهی بیجانب، انتخاب را برای کاربران آسودهتر کند. هر چند خیلی از آیتمها میتواند سلیقهای هم باشد و هیچ امر قطعیای نیز وجود ندارد.
۱- سروش:
سروشپلاس، پیامرسان رایگان و کاملاً بومی است که امکانات متنوع مانند دستیار صوتی هوشمند، تماس صوتی و تصویری، پخش زنده رادیو و تلویزیون، امکان ارتباط زنده در کانال [Live]، باتهای کاربردی، پرداخت و ویترین محتوا را فراهم میکند.
در سرویس دستیار صوتی هوشمند این پیامرسان، با بهرهگیری از هوش مصنوعی بستری فراهم شده تا کار با فیچرهای مختلف در پیامرسان و تنظیمات و گزینههای متعدد بسیار آسانتر و در دسترستر از گذشته شود. در واقع دستیار صوتی UX (تجربهی کاربری) را سادهتر میکند.
۲- ایتا:
ایتا یک پیامرسان بسیار شبیه به تلگرام است. نقطه مثبت آن، سرعت بالای لودینگ بوده و امکان ساخت گروه و کانال در آن فراهم است. همچنین امکان دستهبندی موضوعی کانالها نیز وجود دارد. از خواص منحصر به فرد ایتا، رباتهای هوشمند داخل برنامهای آن است که به مانند رباتهای تلگرام، امکانات زیادی راه به روشهای ساده ارایه میکنند.
ایتا یک فضای ابری نامحدود دارد که میتوانید در آن فایل بفرستید. هر چند که سرعت ایتا، با توجه به تعداد کاربرانش مطلوب است، اما با توجه به زیرساختهایش، امکان افت سرعت و ناپایداری شبه آن محتمل است. ضمن اینکه بحث امنیت پیامها و محدودیت در مطالب هم مطرح است.
۳- روبیکا:
روبیکا، یک پیامرسان با تمام امکانات سایر پیام رسانهای داخلی است. ظاهر آن، ساده و کاربردی بوده و شبیه به تلگرام است. امکان ساخت گروه و کانال در ان فراهم شده. ساخت نظرسنجی، برگزاری لایو در گروه، برگزاری آزمون و برقراری پیام صوتی و تصویری از امکانات منحصر به فرد روبیکا است که آن را نسبت به سایر پیامرسانهای داخلی متفاوت کرده و نیاز کاربران را به تمام امکانات یک مسنجر را برطرف نموده است.
روبیکا، دارای زیرساخت فنی و دیتاسنتر قدرتمندی است که سرعت لودینگ و پایداری شبکه در همه حال را تضمین کرده. یکی از نقاط قوت مهمی که روبیکا روی آن تأکید دارد، ساختار ارسال پیامهای صوتی و تصویری به صورت end to end بوده که امنترین و غیرقابل دسترسیترین نوع پیامرسانی است. همچنین روبیکا علاوه بر امکانات پیامرسانی، قابلیت مشاهده فیلم و موسیقی بدون خرید اشتراک، فروشگاه و کلاً امکانات تبلیغاتی مشابه اینستاگرام را دارا است. همچنین روبیکا در تمام نسخههای اندروید، آیفون و وب قابل دسترسی است.
۴- گپ:
پیامرسان گپ بعنوان یک پیامرسان ایرانی، امکان ایجاد گروه، کانال و موارد مشابه رابه کاربر میدهد ودر زمره اپلیکیشنهایی قرار میگیرد که شبکه اجتماعی است، اما چیزی که آنرا از سایر موارد مشابه متمایز کرده، امکان ساخت فروشگاه و پرداختهای درون برنامهای است که مناسب کسب و کارهای کوچک و فروشگاههای اینترنتی است. گپ، کانالهای تعاملی و دستهبندی شده دارد که کاربرد خوبی هم دارد هرچند بنظر میرسد در تولید محتوای این کانالها، نقش کاربر پررنگ نیست، امری که سروش در انجام آن موفق بوده و توانسته کاربران خودرا تشویق به تولید محتوا در کانالهای مختلف کند و کاربران هم آنرا پذیرفتهاند و روبیکا نیز در این زمینه قدمهای محکمی برداشته. گپ علی رغم آنکه از نسخههای موبایل و وب بهره میبرد، هنوز در نسخههای دسکتاپ در معرض کاربران نیست و شاید این بزرگترین نقطه ضعفی باشد که میبایست مدیران آن به فکر رفعش باشند.
۵- بله
این پیامرسان یکی از زیر مجموعه بانک ملی ایران به حساب میآید که علاوه بر قابلیت مصاحبه میتواند پرداختهای آنلاین شما را انجام دهد. انتقال پول، خرید آنلاین، تقاضای پول، خرید شارژ، پرداخت قبوض و غیره از جمله مواردی است که از طریق پیامرسان بله قابل انجام و پیگیری است. ویژگیهای خاصی که اغلب به واسطه باتهای نوشته شده برای بله مقدور میشوند تا بله مطابق خاستگاهش، در تبادلات مالی خوب محاسبه شود و همچنین، شباهت خاصی به تلگرام و باتهای فعال بر بستر آن پیدا کند.
اگر بخواهیم یک جمعبندی نهایی داشته باشیم، هرچند ممکن است تعداد دیگری از پیام رسانهای داخلی نیز وجود داشته باشند، اما در میان پرمخاطبترین و بیشترین تعداد کاربران، نام این ۵ پیام رسان بیشتر مشخص است. اگر سیستم فروشگاهی درون برنامه و سادگی مد نظر شماست، «گپ» میتواند گزینه مناسبی باشد، اگر دوست دارید از امکانات رباتهای هوشمند و فضای ابری استفاده کنید، «ایتا» گزینه مناسبی خواهد بود. اگر امنیت، حریم خصوصی و سرعت برایتان مهم است «روبیکا» بهترین گزینه است و اگر پرداختهای آنلاین در کنار امکان چت کردن را میخواهید به سراغ «بله» بروید. «سروش» نیز انتخاب کسانی است که میخواهند در یک فضای ساده با امکانات صوتی فراوان حضور داشته باشند .
هرچند مسدودیت سرویسهای بینالمللی، عملاً حق انتخاب کاربران را محدود میکند، اما پیامرسانهای داخلی میتوانند به عنوان یک «انتخاب» و نه یک «اجبار» مدنظر قرار یگیرند. طبق بررسیها بیشترین دغدغه کاربران در مورد پیام رسانهای داخلی، مسأله امنیت و حفظ حریم خصوصی است و اگر این تضمین داده شود که محتواهای رد و بدل شده در پیامهای شخصی، به هیچ عنوان قابل دسترسی نخواهد بود، کاربران اقبال بیشتری نشان خواهند داد. موضوعی که جز «روبیکا»، سایر پیامرسانها تأکید زیادی روی آن نداشتهاند .